To φαινόμενο Susan Boyle (και άλλα σημάδια των καιρών...)

Έμαθα πριν από μερικές μέρες για την Susan Boyle. Μια γυναίκα που μένει μόνη της σε ένα χωριό της Αγγλίας, με μεράκι στο τραγούδι, που δεν έχει κάνει τίποτα σημαντικό στην ζωή της (δικά της λεγόμενα) και μέχρι τώρα γυρνούσε από γλέντι σε γλέντι και τραγουδούσε.

Τώρα όμως, που υπάρχει το Britain Got Talent, αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη της να τραγουδήσει μπροστά σε κοινό, να δει αν μπορεί και αυτή να έχει τα 15 λεπτά (ίσως και κάποιο άλλο πολλαπλάσιο τους) δόξας της. Την συνέχεια την βλέπετε παρακάτω:

http://www.youtube.com/watch?v=9lp0IWv8QZY

Το σημαντικό είναι να δείτε τα views (πάνω από 50000000 ως τώρα) και τα σχόλια των ανθρώπων. Οι περισσότεροι γράφουν πως έχει μια εξαιρετική φωνή, τους άγγιξε η ιστορία της, η ζωή της, και όσοι είναι "ευαίσθητοι συναισθηματικά", συγκινήθηκαν, είδαν το βίντεο 50+ φορές.

Η Susan μετά απ' αυτό έγινε μέσα σε 4 εβδομάδες παγκόσμια προσωπικότητα. Την κάλεσε η Oprah στο σόου της, την κάλεσε ο Larry King και περιμένει ακρόαση απ' τον πάπα της Ρώμης (το τελευταίο είναι δικό μου :)

Αναρωτιέμαι;

Τι ήταν αυτό που αισθάνθηκαν όλοι και εγώ όχι; Μήπως έχω γίνει ψυχρός, κυνικός άνθρωπος χωρίς συναισθήματα; Να ανοίξω και εγώ την "καρδιά μου" σε τέτοιες συναισθηματικές εμπειρίες;

Όταν ξεκίνησε η παρουσίαση της, παίζει μια ελαφρώς κωμική μουσική, σαν καρτούν. Την δείχνει να τρώει ένα χάμπουργκερ κάποια στιγμή και αυτόματα σχεδόν πας να πεις "αμάν... καινούριο σούργελο....".
Το ίδιο κάνουν και οι παρουσιαστές της εκπομπής που βλέπουν μια μετριότατη παρουσία που εμφανίζεται πάνω στην σκηνή και φαίνεται στα μούτρα τους το "ωχ τι θα δούμε πάλι". Το πλήθος γελάει.

Και ξαφνικά αρχίζει να τραγουδάει.

Οι χλευασμοί μετατράπηκαν, σχεδόν αυτόματα σε δάκρυα. Όλοι συγκινήθηκαν, σηκώθηκαν να την χειροκροτήσουν, να αντικρίσουν καλύτερα τον νέο τους Μεσσία. Τον άνθρωπο που έστω και για μερικά λεπτά τους βγάζει από την μιζέρια της ζωής τους και τους χαρίζει κάτι όμορφο. Μια ιδέα, λίγη αγάπη και την ελπίδα ότι τελικά υπάρχει ευκαιρία για όλους και όλοι μπορούν αν θέλουν να πετύχουν, αρκεί να "το θέλουν" με "την καρδιά τους".

Η Susan Boyle μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, έγινε η ενσάρκωση του "the Secret" και των ρύσεων του Coehlo, πως το σύμπαν είναι ευγενικό μαζί σου. Αρκεί να το θες πραγματικά....

Η λέξη κλειδί είναι το αυτόματα. Στον καιρό του Internet, γελάμε γρήγορα, κλαίμε γρήγορα. Εν ριπή οφθαλμού, αποκτάμε φίλους, εχθρούς, ανθρώπους να ταυτιστούμε και να μισήσουμε. Χαρακτηρίζουμε γρήγορα τους ανθρώπους, και γρήγορα αλλάζουμε τους χαρακτηρισμούς μας στον ακριβώς αντίθετο.

Βλέποντας το σόου, θυμήθηκα τα canned laughters, από τις σειρές του 50 και του 60, τότε που πάνω απ' το κοινό της σειράς υπήρχε μια επιγραφή που έλεγε "Laugh" και όταν αναβόσβηνε, σαν τα κουτάβια του Παβλώφ, όλοι γελούσαν. Αν πάλι δεν γελούσαν δυνατά υπήρχε και η μηχανική υποστήριξη από γέλια. Βλέπωντας εσύ την σειρά στο σπίτι συνήθως γελούσες μαζί με το άκουσμα των γέλιων.

Τρόμαξα γιατί κατάλαβα πως η γκάμα των canned συναισθημάτων αυξήθηκε. Τώρα υπάρχει και συσκευασμένος χλευασμός, λύπη, δάκρυα, συγκίνηση, ταύτιση και το χειρότερο απ' όλα αγάπη. Το πλήθος απόλυτα ελεγχόμενο απ' τους παρουσιαστές και την παραγωγή αντιδρούσε. Ακόμα χειρότερα. Οι περισσότεροι που έβλεπαν το βίντεο αντιδρούσαν. Όλα ήταν έτοιμα και σερβιρισμένα στο πιάτο. Το μόνο που έμενε είναι απλά να τσιμπολογήσεις λιγάκι. Μετά απλά συνέχιζες από αδράνεια.

Δεν έχω κάποιο αρνητικό συναίσθημα απέναντι στην Susan. Δεν την ξέρω να πώ την αλήθεια. Κανείς μας δεν την ξέρει. Όποιος πιστεύει πως γνωρίζει ένα άνθρωπο μετά από μια δίλεπτη παρουσίαση, μετά από μερικά άρθρα στην wikipedia, την Oprah και τον Larry, τότε μπερδεύει την περσόνα με τον άνθρωπο. Αν ταυτίζεται άμεσα με μια εικόνα και προβάλει πάνω της όλες του τις προσδοκίες και τα όνειρα, βρίσκει στήριγμα σ' αυτά τότε χάνει το νόημα του να έχει όνειρα και προσδοκίες (αν υπάρχει τελικά....). Δεν γνωρίζω την Susan. Δεν ξέρω αν θέλω να την γνωρίσω. Τουλάχιστον όχι τώρα.

Δυστυχώς, ή ευτυχώς είμαι κυνικός ή στωικός (μάλλον και τα δύο). Μου αρέσει να μην αντιδρώ και να σκέφτομαι. Προτιμώ τα συναισθήματα που θα αναπτυχθούν και θα ωριμάσουν μέσα μου για να τα εκφράσω, και όχι την έτοιμη κονσερβοποιημένη σούπα που θα μου σερβίρουν σε 45 λεπτά ενός σώου. Πιστεύω πως η πιο ειλικρινή αντίδραση του κοινού ήταν όταν την είδε και γέλασε... Με τρόμαξε το πόσο γρήγορα άρχισε να δακρύζει.

Υπάρχει χώρος για στωικούς στην εποχή μας; Μήπως έχουμε παραδώσει το πνεύμα μας, και καταναλώνουμε μόνο "προϊόντα" και παράγωγα. Φοβάμαι να αρχίσω να το σκέφτομαι....

ΥΣ: 'Αραγε θα την θυμάται κανείς μετά από 2 χρόνια. Θυμάται μήπως κανείς την Αμαλία....